مارکس در واپسین سالها مروری است بر سه سال آخر زندگی کارل مارکس. مارچلو موستو با بررسی نوشتههای سالهای پایانی مارکس نشان میدهد برخلاف برخی افسانهها او بههیچوجه کنجکاوی فکریاش را کنار نگذاشته بود. او در این سالها به مطالعات عمیقی دربارهی یافتههای تازه در انسانشناسی، شکلهای اشتراکی مالکیت در جوامع پیشاسرمایهداری، تحولات روسیه در پی امحای سرفداری و زایش دولت مدرن پرداخت؛ و همچون تمام طول عمرش در حال پیگیری رویدادهای مهم سیاست بینالمللی و حمایت از جنبشهای رهاییبخش بود.
«مارکس در واپسین سالها خودمانیترین دوران او نیز هست: شکنندگیاش را در زندگی پنهان نمیکرد و در عین حال به مبارزه ادامه میداد، از شک طفره نمیرفت بلکه بیپرده با آن روبهرو میشد، به جای پناه بردن به قطعیت نظرات خود و استقبال از ستایش نسنجیدهی نخستین "مارکسیستها"، پیش بردن سریع پژوهشش را برگزید. این مارکس یکی از آن تبارِ بسیار نادر و از بیخوبن شورشی است، سراسر متفاوت با تصویر ابوالهولی مرمرین که با یقینی جزمی به آینده اشاره میکند.»
یادداشت مترجم
پیشگفتار
پیشدرآمد: «مبارزه!»
فصل یک: مسئولیتهای زندگی و افقهای جدید پژوهشی
1. اتاق خیابان مِیتلند پارک
2. در میانهی انسانشناسی و ریاضیات
3. شهروند جهان
فصل دو: سیاست بینالمللی و بحث بر سر سرمایهداری در روسیه
1. دربارهی آیندهی کمون کشاورزی
2. سرمایهداری در حکم پیشنیاز ضروری جامعهی کمونیستی
3. دیگر راه ممکن
فصل سه: مصایب نیکِ پیر
1. انتشار اولیهی سرمایه در اروپا
2. چرخ حیات
3. مرگ همسر و بازگشت به تاریخ
فصل چهار: آخرین سفر مور
1. الجزیره و تأملات پیرامون دنیای عرب
2. یک جمهوریخواه در قلمروِ شاهزاده
3. «چیزی که قطعی است این است که من مارکسیست نیستم.»
مؤخره: هفتههای آخر
ضمیمه: برای نان و گل سرخ
گاهشماری مختصر 1883ـ1881
کتابشناسی
نمایه
Marcello
Musto
